Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması Danışmanlığı
1. Eğitim faaliyetleri Yeşil mutabakat
kapsamında oluşturulan sınırda karbon düzenleme mekanizması Avrupa birliği
sınırlarına yapılacak olan ticari faaliyetlerin yönetiminde önemli rol
oynayacaktır. Kuruluşlar ticari hareketleri kapsamında ülkemizde herhangi bir
emisyon fiyatlandırması bulunmadığı için mali yükümlülük riski ile karşı
karşıyadır. Sınırda karbon düzenleme mekanizması Avrupa birliği tarafından
geliştirilmiş olan bir izleme sistematiği olup ülkelerin iklim çabaları ile
ilgili sağladığı eforu eşitlemeye çalışılmaktadır. Kuruluşların ticari
faaliyetlerinde, kendi ülkelerinde üretilmese dahi kullandığı hammadde enerji
çeşidi ve üretim teknolojisi, ürünün çevresel etki üzerinde birincil etkiye
sahiptir. Avrupa birliği sınırda karbon düzenleme mekanizması ile birlikte bu
teknolojik gelişimlerin ve değer zinciri seçiminin ülkenin enerji portföyünün
etkisini analiz edebilmek için ilgili mekanizmayı geliştirmiş ve ticari riski
ortadan kaldırmaya yönelik hedefler belirlemektedir. Kuruluşumuz tarafından
eğitim faaliyetleri kapsamında veya danışmanlık sunduğumuz kuruluşlar için
sınırda karbon düzenleme mekanizmasının olumlu veya olumsuz etkisini risk
düzeyi kapsamında analizi sağlanarak, kuruluşların yatırım kararlarını dahi
etkileyebilecek olan bu sistematiğin üretim süreçleri ile doğrudan ilişkili
etkilerini analiz etmekteyiz. Bu konu değer zinciri ile doğrudan etkiye sahip
olup tedarikçi seçiminde de etki oluşturmaktadır, amaçlanan uygulama
doğrultusunda kuruluş kapsamında bir ekip oluşturulması sağlanarak iletişimin
ve yetkinliğin en yüksek seviyede gerçekleştirilmesi ile hatasız bir raporlama
hedeflenmektedir.
2. Sistem sınırı oluşturma Kuruluşlar
emisyonlarını takip ederken çeşitli programlara yönelik aksiyonlarını
gerçekleştirmektedir. Bu programlar ISO 14064-1 Standardı doğrultusunda Türkiye
tarafından yürürlükte bulunan Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında
Yönetmelik yükümlülüklerine göre gerçekleştirilmektedir, ancak kuruluşlar bu
raporlamalar kapsamında sınırlarını ya operasyonel kontrole göre veya ilgili
regülasyon çerçevesinde belirtilmiş olan sınırlara göre düzenlemektedir. Bu
sınırlar kuruluşların tüzel kişilik kapsamındaki tüm varlığını kapsamaktadır
ancak sınırda karbon düzenleme mekanizması kapsamında geliştirilen süreç GTIP
kodlarına uygun olarak sınırlandırılmıştır; bu kapsamda kuruluşların
raporlamaları yapabilmeleri için sistem sınırlarını oluşturmaya ihtiyacı vardır
danışmanlık verdiğimiz firmalar kapsamında üretilen/satışı yapılan ürünler için
sistem sınırı kurarak hesaplamalar için genel çerçeveyi oluşturuyoruz.
3. Yönetim sistemi dokümantasyonu Sera gazı
emisyonların takibinde şüphesiz uygulamanın aynı nitelikte devam edebilmesi
için sistemsel dokümantasyonlara ihtiyaç vardır bu dokümantasyonlar veri
sistematiğinin oluşturulmasının yanı sıra hesaplama ve raporlama kapsamında da
yer almaktadır. Bu nedenle kuruluşun yapabildiği raporlamanın devamını ve
sürekliliğini sağlayabilmek için yönetim sistemine adapte edilebilecek olan
prosedürler ve talimatlar ve buna bağlı olarak oluşturulan formlar aracılığı
ile sürecin performansının artırılması hedeflenmektedir.
4. İlgili tarafların belirlenmesi Sınırda
karbon düzenleme mekanizmasının yarattığı ticari risk kuruluşların bütün
paydaşlarını etkilemektedir, finansal anlamda veya operasyonel anlamda
kuruluşların sıfırda karbon düzene mekanizması direkt olmasa da hammadde
tarafında oluşacak olan etki nedeniyle mali artışlar ve operasyonel
gereklilikler değişmektedir, kuruluşlar bu kapsamda değer zincirinin etkisinde
ticari risklerle karşı karşıya kalacak olup diğer yandan oluşabilecek
fırsatları ele alarak ilgili tarafları belirlenmesi sağlanmaktadır.
5. Değer zinciri iletişimi Üretim
teknolojileri ülkeden ülkeye hatta prosesten prosese farklılık göstermektedir,
bu bağlamda veri iletim konusu bir sistematiğe dayalı olmalıdır. Sistematik
kapsamında verilecek olan datalar ilgili kuruluşa özgü olmayı hedefleyerek
çözünürlüğü yüksek olmalıdır. Veri inandırıcılığı ve veri doğruluğu veri
sistematiğinin kurulması ile artacaktır sonuç olarak belirsizlik kapsamı ele
alınmaktadır. Veriden kaynaklı belirsizlik değeri ne kadar düşük olursa veri
kalitesi o derece yüksek olmaktadır. Kuruluşların yaptığı raporlamalar mali
olarak bir etkiye sahip olacağı için bu durum kaynak yönetimi kapsamında ele
alınmaktadır, değer zinciri iletişimi ile bu veri çözünürlüğün artırılması
hedeflenmektedir. Bu konu gömülü emisyonların ve öncül emisyonların yönetiminde
birincil öneme sahip olacaktır.
6. Veri akışı sistematiği Yönetim
sistemlerinden de hatırlanacağı üzere kuruluşlar uygulamış oldukları
performansa dayalı bir raporlamanın aynı oranda devam edebilmesi için bir veri
yönetim dokümantasyonuna ihtiyacı vardır. Sistematik kuruluşun yaptığı
raporlamanın sürdürebilirliğini sağlayarak ilgili taraflara göre
sorumluluklarını yerine getirilmesini sağlar, veri akışı sistematiği kapsamında
kuruluşun oluşturmuş olduğu ekip, raporlamanın hangi gereklerle karşı karşıya
kaldığını ve nasıl sonuçlar doğuracağını bilgisine sahip olacaktır dolayısıyla
verinin izleme döneminden sonra mali yükümlülük başladığında; çıkarılacak olan
ilgili mevzuata göre, avantaj sahibi olacaktır. Doğrulama esnasında ham
verilerin kontrol edileceği için oluşturulacak olan sistemin mutlaka geçerli ve
temsil edilebilir bir data ile gerçekleştiğini garanti altına almalıdır.
7. Raporlama gereksinimleri Sınırda karbon
düzenleme mekanizması Avrupa birliği kapsamında uygulanacak olan bir sistematik
olduğu bilinmektedir, dolayısıyla bu mekanizma bir regülasyona tabiidir,
regülasyon yapılacak olan raporlama da geçiş sicili kapsamında oluşturacak olan
dataları hangi yapıda hangi başlıkta sunulacağı ile ilgili bir raporlama
gereksinimleri tanımlamıştır. Raporlama gereksinimleri geçiş döneminde
değişkenlik gösterebilir ancak uygulama Yönetmeliği kapsamında olan ürünler
için raporlama gereksinimleri sınırda karbon düzenleme mekanizması uygulama
mevzuatı ile tanımlanmıştır danışmanlığını yaptığımız kuruluşlarda çeyrekler
halinde yapılan veri izlemelerinin oluşturulacağı raporda regülasyon şartların
sağlanması ile kuruluşun bu raporun içeriği ile ilgili yetkinlik sahibi olması
ve raporlama verilerini yönetebilmesi amaçlanmaktadır.
8. Performans izlemeleri Sınırda karbon
düzenleme mekanizması iklim risklerinde tanımlanarak kuruluşun yönetebileceği
bir yapı kapsamında ele alınması hedeflenmektedir, bu maksatla kuruluş yapılan
raporlamaların müşteri uygunluğuna göre analizini sağlayabilmek için çeşitli
performans izlemelerine ihtiyaç duymaktadır. İlk raporlama Ekim-Kasım ve Aralık
ayı verilerini içerecek şekilde Ocak 2024'de yapılmak zorundadır. Sonraki
raporlamalar, 3 aylık periyotları içerecek şekilde devam edecektir. (Ocak-Şubat
ve Mart 2024 raporları, Nisan 2024'te sunulacaktır.) Raporlamaların
karşılaştırılabilirlik ve tutarlılık kapsamında ele alınabilmesi için üretim
teknolojileri, tedarikçi seçimleri ve dolaylı emisyonların yönetimi kapsamında
yorumlamaya ihtiyacı olacaktır. Bu bölümde danışmanlığını verdiğimiz kuruluşlar
da uygulamış olduğumuz iş planı sayesinde sürecin analiz edilerek kuruluş
tarafından yönetilebilmesini sağlamaktayız. Danışmanlık hizmetleri en az iki
raporlama dönemini kapsar şekilde değerlendirilmelidir yılın çeyreklerinde
yapılan raporların her çeyrek sonunda geçiş siciline bildirilecek ve bu
raporlama kapsamında gece sicili tarafından oluşturulacak olan görüşlerin
organize edilmesi kapsamında performans izlemeleri gerçekleştirmelidir.
Kuruluşta sınırda karbon düzenleme mekanizmasında karşılarına çıkacak riskin
raporlama yönetimi ile fırsata dönüştürebilmesi amacıyla doğru seçimler
anlatılarak kuruluşun pozisyonu belirlenmektedir. Türkiye'de yasal
düzenlemelerle ilgili olarak, iklimle ilgili yasal düzenlemelerin yeni
oluşturulacağı için bu konuda oldukça yüksek bir politik risk bulunmaktadır.
Performans izlemeleri kapsamında yalnızca kuruluş verileri değil ülke olarak
hangi pozisyonda olduğumuz ve bunun sektörel anlamda nasıl bir etkisi olduğunu
analiz ederek çalıştaylar aracılığıyla proje ekibine aktarım sağlanmaktadır.